မ်က္မျမင္သေကၤတစာမ်ားျဖစ္ေပၚလာရန္ နပိုလီယံ ကူညီခဲ့

မ်က္မျမင္ သေကၤတ စာမ်ားကို ျပင္သစ္ လူမ်ိဳး Braille တီထြင္ ဖန္တီးခဲ့ တယ္လို႔ သိၾကေပမယ့္ အမွန္ေတာ့ နပိုလီယံက ဘိုနာပတ္က စခဲ့တာ ျဖစ္ ပါတယ္။

သကၠရာဇ္ ၁၈၀၀ ေက်ာ္ကာလအတြင္း အင္ပါယာေထာင္ဖို႔ စစ္ခင္းတဲ့ နပိုလီယံဟာ တိုက္ပြဲတြင္း အမိန္႔ေပးမွုကို အသံထြက္ ေျပာခ်င္သူ မဟုတ္ပါဘူး။ ကိုယ္ရဲ ႔ စစ္ဗ်ဴဟာကို အျခားလူမွာ ဆုိးလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တပ္တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု ဆက္သြယ္ေရးမွာလည္း ၾကားျဖတ္ ေထာက္ လွမ္းမွုေၾကာင့္ ေပါက္ၾကားမွာ စိုးတဲ့အတြက္ စစ္ဗုိလ္ အခ်င္းခ်င္းသာ နားလည္တဲ့  စာသေကၤတတစ္မ်ိဳးကို ဖန္တီးဖို႔ စီစဥ္ ခဲ့ပါတယ္။ နပိုလီယံရဲ ႔ ေစခိုင္းမွုေၾကာင့္ Charles Barbier ဖန္တီးေပးခဲ့ ပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ အားနည္းခ်က္ မ်ားစြာ ရွိေနတဲ့အတြက္ နပိုလီယံ အသံုးမျပဳခဲ့ပါဘူး။ စစ္ကာလတြင္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ စာသေကၤတ တီထြင္မွု အေပၚ နပိုလီယံ အခ်ိန္မေပးႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။

၁၈၂၁ ခုႏွစ္အေရာက္မွာေတာ့ Barbier ဟာ ျပင္သစ္ မ်က္မျမင္ အမ်ိဳးသား သိပၸံေက်ာင္း သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ နပိုလီယံနဲ႔ အတူ ဖန္တီးထားတဲ့ စာသေကၤတကို မ်က္မျမင္ Louis Braille ထံေပးအပ္ျပီး Braille ဟာ အားနည္းခ်က္မ်ားကို ျပန္လည္ ေရးသားျပင္ဆင္ေပးပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ကမၻာတစ္လႊားက မ်က္မျမင္အားလံုး အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ ျပီျပည့္စံုေသာ လူမူဆက္ဆံေရး စာသေကၤတကို ဖန္တီးေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မ်က္မျမင္ စာသေကၤတ ဆုိရင္ အဂၤလိပ္လို Braille လို႔ေခၚတြင္ေစခဲ့ပါတယ္။

သုိ႔ေပမယ့္ ယင္းစာသေကၤတ ျဖစ္လာဖို႔အတြက္ ျပင္သစ္ စစ္ေသနာပတိ နပိုလီယံက စတယ္ဆုိတာကိုေတာ့ လူသိနည္းခဲ့ပါတယ္။

--
Ref:rarefacts